Sportlieden

door Karel Wagemans

Zo’n 150 jaar geleden waren veel populaire sporten van nu onder de Nederlandse bevolking nog vrijwel onbekend. Aan Pim Mulier (1865-1954) komt de eer toe in die stand van zaken een ommezwaai te hebben bewerkstelligd. Zo was hij in 1879 de oprichter én actief lid van de eerste voetbalclub in ons land en later – in 1884 – eveneens die van de eerste tennisclub. Daarnaast beoefende Mulier de atletiek (hij werd in 1886 Nederlands kampioen op de 350 meter) en de skisport. In 1890 werd hij voorts de grondlegger van de Friese Elfstedentocht door als eerste die tocht te schaatsen met het oogmerk daarmee een sportieve prestatie te leveren. Hij geldt bovendien als de initiatiefnemer van het evenement, dat nadien is uitgegroeid tot de Vierdaagse van Nijmegen. Mulier woonde van 1907 tot 1954 (met een onderbreking tijdens de oorlogsjaren) aan de Johan van Oldenbarneveltlaan 103.

Pim Mulier

Als wielrenner heeft Gerard Bosch van Drakestein (1887-1972) indertijd nationale en internationale roem geoogst. Door kenners werd de wedstrijdfietsende jonkheer beschouwd als een “sportief coureur”. Zijn grootste zege behaalde hij tijdens de Olympische spelen van 1928 te Amsterdam, toen hij zilver won op de tijdrit van 1000 meter. Bosch van Drakestein woonde van 1927 tot 1933 aan de Van Boetzelaerlaan 63. Het witte achterspatbord van de fiets (van 1935 tot 1995 wettelijk verplicht) is aan de jonkheer te danken. Hij bepleitte het gebruik ervan vanwege de betere zichtbaarheid van de wielrijder ’s nachts.

Gerard Bosch van Drakestein

Van geheel andere aard was de tak van sport die Jo Boesman (1914-1976) en Nini Visscher (1918-2009) beoefenden. Die richtte zich namelijk op de ballonvaart. In 1946 met elkaar getrouwd, maakten zij samen nadien wereldwijd vele honderden ballonvluchten, waarmee zij zich ver over de grenzen roem verwierven. Ook na Boesmans dood bleef zijn vrouw met succes de ballonvaart beoefenen. In 1961 betrokken zij het bovenhuis aan de Statenlaan 2A. Als weduwe is Nini Boesman daar nog tot 1982 blijven wonen. Voor beide luchtvaarders werd in 2011 een ereplek ingeruimd in de Hall of Fame van het International Balloon Museum te Albuquerque in New Mexico (USA).

Jo en Nini Boesman

Schaakgrootmeester Hein Donner (1927-1988) was afkomstig uit een familie die enkele Nederlandse politici van naam heeft voortgebracht. Zo was zijn vader Jan Donner (1891-1981) geruime tijd minister van Justitie. Diens kleinzoon, Piet Hein Donner (geb. 1948), een neefje van de schaker, bekleedde die functie van 2002 tot 2006 eveneens en werd nadien nog minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en vervolgens van Binnenlandse Zaken. Van 2012 tot 2018 was hij voorts vicepresident van de Raad van State. Hij woonde sinds de jaren 1970 in de Van Weede van Dijkveldstraat 47 om begin deze eeuw een huis aan de Statenlaan te betrekken. Hein Donner bleef als schaker (en later ook als publicist) echter buiten het politieke circuit. Geboren in de Bentinckstraat 127, verhuisde hij in 1932 met zijn ouders naar de Statenlaan 110. Met een onderbreking tijdens de oorlog bleef dit zijn adres tot hij in 1959 naar Amsterdam vertrok. Na de dood van zijn moeder in 1965 ging zijn vader in het appartementencomplex Beaulieu aan de Scheveningseweg 86 wonen. In de jaren 1950 werd Hein Donner drie keer landskampioen. Hij kreeg later ook elders in de wereld bekendheid door de winnaar te worden van het in 1967 te Venetië gehouden internationale schaaktoernooi.

Hein Donner

In 1994 zag een biografische schets over Hein Donner het licht, die werd geschreven door Alexander Münninghoff (1944-2020), zelf ook een schaker van naam. Hij was hij van 1986 tot 1991 in Moskou werkzaam als correspondent voor de Haagsche Courant. Na zijn terugkeer in Nederland ging Münninghoff in de Antonie Duyckstraat wonen. Op dat adres, nabij het Maris College, kwam zijn in 2014 verschenen boek De Stamhouder. Een familiekroniek tot stand. Daarin wordt verslag gedaan van de zeer gecompliceerde verhoudingen binnen Münninghoffs familie, waarbij zijn tirannieke grootvader een centrale rol heeft gespeeld. Verfilmd voor de televisie is het in 2023 als serie uitgezonden door de AVROTROS. 

Alexander Münninghoff

Schaatser Bart Veldkamp (geb. 1967) wist landelijk én internationaal roem te vergaren. Als lange afstandsrijder werd hij in 1990 Europees, en in 1992 – op de tien kilometer – zelfs Olympisch kampioen. Op de vijf en tien kilometer won hij bovendien drie maal de wereldbeker. Veldkamp groeide op boven de wasserette en stomerij van zijn ouders aan de Frederik Hendriklaan 254. Na het behalen van zijn Olympische titel is hij daar door een grote menigte toegejuicht. Sinds het midden van de jaren 1990 woont Veldkamp in België.

Bart Veldkamp