Aan de bewoner(s) van dit huis Jaargang 40 September 2019 Nummer 3 uitgave van het wijkoverleg Statenkwartier quarterly magazine for residents of the StatenkwartierStatenkoerierAdvertentie4 Bestuurspagina 6 Werk aan winkelgebied 12 Summary: Roadworks 13 Programma Jubileumfeest Couvéehuis 16 Het oude Couvéehuis; Felicitaties van het wijkoverleg 18 Energieadviseurs 21 Men schrijft ons 22 Nieuwe leden Tuinclub 24 Interview: Michiel Hanon, dichter 26 Kinderpagina 28 Interview: Garagehouder sinds 1962 32 Tauro kantorengebouw 35 Introductie striptekening 36 Statenkwartier begroot 38 Winkeliers onder druk 42 Verborgen leven van Pim Hofdorp 45 Bouwen aan Scheveningseweg 48 Bewonerscontact; Stolperstein 50 Colofon, Adverteren, Wijkinformatie Van de redactie I edere hoofdredacteur doet zijn werk met anderen samen. Werk genoeg, ook bij de Statenkoerier. Werk- voorbereiding, begeleiding van lopende zaken, nazorg. Iemand moet zijn kopij nog inleveren. De redactionele samenhang valt nog eens kritisch te beoordelen. De grafisch ontwerper werpt een scherpe blik op een foto. Eigenlijk niet zo’n geschikte afbeelding. Dekt die titel wel de inhoud? Hé, een grondwerker draagt op deze foto geen helm. Andere foto maken. Past die aanvullende tekst nog wel op de pagina? Of moeten nu alle pagina’s gaan ver- schuiven? Die advertentie kán gewoon niet naast dat ar- tikel. Deze foto moet veel kleiner worden gemaakt. Maar dat was toch juist een essentieel beeld in het verhaal? Er zijn beslissingen nodig. Dat gebeurt in de kernredactie. Maar de hoofdredacteur mag het laatste woord voeren. Er zijn momenten dat uw hoofdredacteur tussendoor wat afleiding zoekt. Aanleiding om even een tekening te maken, een zelfportretje. De spiegel stond er nog toen ik de foto maakte. Deze Statenkoerier staat vooral in het teken van de vernieuwing van de Frederik Hendriklaan en Willem de Zwijgerlaan. Lanen, geen straten. Dus met fraaie bomen, die voorzichtig worden behandeld. Toen de gemeentelijke projectvoorbereiding eenmaal voorzag in goede informa- tie aan bewoners en winkeliers, leidde dat tot het gevoel dat de juiste beslissing werd gemaakt. De sfeer op straat is daardoor positief. Dat kunnen de werkers in de grond goed merken. Goed ook dat de winkeliers instemden met de afsluiting van al het verkeer – daar gáát je vertrouwde winkelstraat. Dit werk zal nog wel even duren. De mensen van de HABO voelden zich in het Statenkwartier meteen prettig. HABO? Lees het artikel maar. Het publiek en de winkeliers reageerden enthousiast op de snelle voort- gang en het fraaie resultaat in het eerste stuk van de Fred. Het leek wel een feestje. Er is méér feest: het Couvéehuis bestaat 50 jaar. De vorige Statenkoerier besteedde aan het Couvéehuis al veel aandacht. Zie nu het feestprogramma op pag. 14. En blader nog wat verder om de nieuwe strip- tekening te zien, doen we voortaan iedere keer, net als die jolige dubbele kinderpagina die we sinds 2018 mogen publiceren. Nog een nieuwtje: de redactie weet zich nu ook versterkt door de me- dewerking van twee vertaalsters Engels, Marion Alhadeff en Helen Preston. Abe van der Werff Hoofdredacteur4 StatenkoerierAdvertentie Beste Statenkwartierders! D e zomer ligt achter ons, en daarmee ook de rust. Het personeel in de winkels haalt opge- lucht adem, want de handen kunnen weer uit de mouwen. In de speeltuin op het Frederik Hendrikplein is het ouderwets vol. Het dagelijkse rumoer is terug in de wijk, en dat is goed. Maar die drukte brengt ook zorg met zich mee. Ik doel op het verkeer in de wijk. De reden waarom ik dit meld is dat er in de afgelopen maanden een aantal ongelukken is gebeurd, met soms flink wat pijn en schade. Voor het Wijkoverleg de aanleiding om toch weer eens scherp licht te zetten op de inrichting van onze straten, pleinen en kruispunten. Vooral op zomerse dagen wil het nog wel eens misgaan, want dan is de stroom bezoekers naar de stranden en de badplaats groot, en juist op deze momenten zijn er wel eens mensen die het gaspedaal dan ver indrukken. Maar laten we eerlijk wezen, het zijn niet alleen de buitenstaanders die hard rijden. Wijzelf kunnen er ook wat van, als we te laat naar het werk gaan, snel nog even een boodschap moeten doen, of geïrriteerd op zoek zijn naar een parkeerplek. Een goede inrichting helpt om de kans op ongelukken te verkleinen. Dat onze winkelstraat een 30 kilometerzone is geworden, juichen wij dan ook van harte toe. De gevaarlijke combinatie van laders en lossers, hardrijdende auto’s en lang- zaam verkeer wordt eruit gehaald. Als iedereen aan de nieuwe situatie gewend is, zal het op de Fred veiliger en prettiger zijn. Ook goed nieuws over een ander belangrijk knelpunt: de Eisenhowerlaan. Ook hier gaat de snelheid eruit. In oktober wor- den er zes verkeersdrempels aangebracht, en veilige oversteek- plaatsen. Aan de kant van de Prins Mauritslaan krijgt de fietser wat meer ruimte. Natuurlijk, de fietser zou hier nog meer ruimte verdienen. Maar na jarenlange aandringen op dit dossier, en na intensief met alle betrokken partijen, is dit het best haalbare. Als Wijkoverleg zijn we dan ook tevreden met deze ingreep. Maar daar blijft het wat ons betreft niet bij. Het kruispunt Prins Mauritslaan Frederik Hendriklaan is een beruchte. En hoe zit het eigenlijk in de rest van de wijk? Om een beter beeld te krijgen, hebben we op onze facebookpagina een oproep gedaan om gevaarlijke plekken aan te kaarten of ideeën aan te dragen. Bij deze breng ik dat nog maar een keer onder de aandacht. Is een fietspad niet veilig? Rijden auto’s of brommers te hard? Staan verkeersborden niet goed? Aarzel niet, klim in de pen, en laat uw observaties en opmerkingen achter op onze facebookpagina. Ik wil het nog hebben over iets wat niet beweegt: de ondergrondse afvalcontainer. Die zit er nu toch echt aan te komen. Als een van de laatste wijken in de stad wordt de nieuwe manier van vuilnis ophalen in het Statenkwartier uitgerold. We kunnen straks onze kliko of vuilniszak niet meer op vrijdagochtend op de stoep voor de deur zetten. De oude, vertrouwde vuilniswagen verdwijnt uit het straatbeeld. In plaats daarvan kunnen we zelf zeven dagen in de week ons afval naar de container brengen – een loopje van maximaal 125 meter. Tekst: Marjolein de Jong (voorzitter wijkoverleg Statenkwartier) Foto: Abe van der Werff Bestuurspagina Van Boetzelaerlaan 1 | 2581 AA Den Haag | T 070 - 355 84 00 | info@korffdegidts.nl | www.korffdegidts.nl Korff de Gidts informatieavond: Is dit het moment om te verhuizen? Vraag het de makelaars tijdens onze informatieavond op maandag 23 sept. Meld je aan op www.korffdegidts.nlHet is een hele klus om geschikte plekken te vinden voor die containers. Die puzzel wordt nu gelegd. In april, mei en juni heeft de gemeente intensief overleg gevoerd met bewoners die zich hiervoor hadden aangemeld. Deze maand publiceert de gemeente de plankaart, en weten we waar de ondergrondse containers komen. De bewoners kunnen daar nog op reageren. Aan de hand van de reacties komt de gemeente met een defini- tief plan. De verwachting is dat de aanleg aan het eind van dit jaar start. Niet iedereen zal blij zijn, en het is ook even wennen. Maar de voordelen zijn groot, en we zijn verlost van een straat vol opengepikte vuilniszakken. Dat niet altijd alles helemaal soepel loopt, blijkt uit het dossier van het betaald parkeren. Als wijkoverleg zijn we voorstander van betaald parkeren. Het is een probaat middel om de groei van het wagenpark in te dammen en de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Een verhoging van het parkeergeld, daar kunnen we nog wel overheen stappen. Maar een parkeerregime tot twaalf uur ’s nachts, dat vinden we te gortig. De gemeente doet echter niets met onze kritiek en zet ons als een klein kind weg. Daar is het laatste woord nog niet over gesproken. Maar de gemeente heeft vele loketten, en daar zijn ook mooie bij. Zo bestaat er een subsidiepotje voor bewoners om de wijk mooier, socialer, groener of veiliger te maken. Per wijk is € 30.000 te verdelen. Bewoners kunnen plannen indienen, die worden getoetst op haalbaarheid. Vervolgens stemmen de bewoners welke projecten het leukst zijn. In Duinoord is dat een groot succes gebleken. Daar komen nu 160 plek- ken voor fietsen, worden bijenhotels gebouwd en bermen ingezaaid met kruiden, en krijgt de Reinkenstraat groene terrassen. Nu is ons Geuzen- en Statenkwartier aan de beurt. Dus, iedereen die een leuk of stoutmoedig idee heeft: kom in actie en dien een plan in om onze wijk nog mooier te maken. Meer info is te vinden op statenkwartierbegroot.nl. U heeft tot 10 oktober de tijd. Doen hoor! Dit is een buitenkans! 5 StatenkoerierAdvertentie tv-format Ik Vertrek en Teorema van Pasolini in een blender hnt.nl vanaf 8 oktober Koninklijke Schouwburg Wat als je je leven opnieuw kunt beginnen? Ontwerp: Grrr - Fotografie: Gordon Meuleman Eisenhowerlaan hoek StatenlaanWerk aan het winkel gebied in het Statenkwartier Sinds de zomer van dit jaar dreunt en gonst het in het Statenkwartier. Al meer dan drie jaar geleden liet de gemeente weten dat de riolering onder de Fred, de Willem de Zwijgerlaan en de Aert van der Goesstraat hard aan vervanging toe is. Als je daarmee begint doe je meteen de rest, was de gedachte. D e rest? De verkeersveiligheid was in de loop der jaren lelijk in het geding geraakt. Voor de lastige kruising Fred en Willem de Zwijgerlaan lanceerde de gemeente een ingrijpend idee: een verkeers- rotonde. Maar dat riep breed verzet op. De plannenmakerij en het ‘Omgevingsoverleg’ vielen toen even plat. Toch moest er wat gebeuren. De twee BIZzen (winkeliers van de Fred en de Aert van der Goesstraat) en het wijkoverleg werden uitvoerig geraadpleegd. Zo ontwikkelde zich een plan om de hele openbare ruimte van het winkelgebied opnieuw in te richten. ‘Meer dan alleen winkelen’ stond op de voorzijde van de informatieve brochure. Ondernemers vreesden hun omzet te zien kelderen wegens tijdelijke sluiting van de Fred en de Willem de Zwijgerlaan voor autoverkeer. Na breed overleg zag echter iedereen wel in dat de schop er nu echt in moest. Even flink doorbijten dus. Tekst en fotografie: Abe van der Werff Renovatie Statenkwartier Frederik Hendrikplein, bijna voltooid7 StatenkoerierSeptember 2019 Positieve sfeer De gemeente deed er veel aan om winkeliers en bewoners goed te informeren. Iedereen kreeg mooie vouwbladen thuis bezorgd en er waren enkele goed bezochte informatie avonden. Je hoorde daar niet alleen ondernemers, in het Statenkwartier wonen veel mondige mensen en die roeren zich heus wel. Maar de sfeer was positief. HABO-directeur Ronald Baptiste: “wij kunnen duidelijk merken dat aan het voortraject veel aandacht is besteed. Daardoor ontstond meer begrip voor het ongemak dat we de winkeliers en bewoners moesten aandoen”. De voorbereiding door de gemeente, de winkeliersverenigin- gen en het wijkoverleg had dus succes. Algemeen vond men het wel erg jammer dat wegens de gemeentelijke financiën een knip in de uitvoering kwam. Vanaf de Statenlaan wordt het werk aan dat deel van de Fred, waar ook de tramrails loopt, enige tijd uitgesteld. De Statenkoerier schreef daar eerder over. Dit magazine besteedt immers graag aandacht aan dingen die óók op termijn voor de wijk van belang zijn. Meer actuele informatie is te vinden op de website vernieuwing: www.denhaag.nl/bereikbaarheid. Uitvoering Het nieuwe plan trok terecht veel aandacht, maar wie voert het dan eigenlijk uit? Dat werd voor het Statenkwartier de bekende Haagse onderneming HABO GWW. GWW staat voor grond-, weg- en waterbouw. Bij dit bedrijf zijn ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt welkom. “Ja, dat levert niet alleen maar geld op, het kost ook wat. Denk maar eens aan hun begeleiding. Het is winst wanneer je van een medewerker een vakkracht kunt maken, daar besteden we oprechte aan- dacht aan”, aldus de HABO-directeur. De HABO werkte vaak in het centrum van Den Haag, bijvoorbeeld de Grote Marktstraat, Huijgenspark, Stationsweg en het Kerkplein, maar ook aan de Fahrenheitstraat verleende het een nieuw profiel. De Statenkoerier sprak drie jaar geleden al eens met Ronald Baptiste over de kunst van fraai én degelijk bestraten. Zo pratend over techniek en beleid bleek toen al hoe goed HABO voor zijn mensen wil zorgen. Bijvoorbeeld door de aanschaf van veel nieuwe machines. Die mechanisatie bleek een wel- daad voor mensen met hun fysiek zware arbeid. Nee, het ging niet om nog meer efficiëntie te bereiken, maar dat was wel mooi meegenomen. Typisch HABO. Er is misschien nog iets dat de HABO typeert. Om het loop- comfort op de opgebroken stoepen en wegen te vergroten legde het bedrijf zoveel mogelijk ‘steenschotten’ neer. Dat zijn houten schotten met een stalen rand, die voorheen in gebruik waren bij steenfabrieken. Het tijdelijk trottoir krijgt zo een nette en strakke uitstraling – en het loopt inderdaad veel lekkerder. De uitvoerder Voor het Statenkwartier maakte het bedrijf een planning die het leed van de winkeliers zoveel mogelijk moet beperken. Na twee maanden ploeteren is het effect al goed te zien. De vorderingen zijn geweldig en het visuele resultaat verrassend. Zo wil je je buurt wel aangepakt zien. De eerste voetgangers waren meteen enthousiast over het nieuwe plaveisel, de winkeliers slaakten een zucht van verlichting. Ik raak in gesprek met uitvoerder Ron Platteel, een stoere verschijning die gehaast komt aanlopen. Een echte Hagenees, ging in Den Haag op school en voetbalde in Den Haag. Hij maakt makkelijk contact met anderen en werkt al weer tien jaar in de Haagse grond-, weg- en waterbouw. Hij is trots op zijn bedrijf. De HABO staat voor betrouwbare afspraken, zegt hij, kom daar tegenwoordig maar eens om. Kruispunt Frederik Hendriklaan – Statenlaan Comfortabel lopen op de zgn. steenschotten HABO: “Oprechte aandacht”8 StatenkoerierSeptember 2019 Eerst wil ik van hem weten wat een uitvoerder zoal doet. Zijn antwoord is kort: “eigenlijk bijna alles. Prachtig werk”, voegt hij meteen toe. Met de bedrijfsleiding onderhoudt hij dagelijks contact. Toezicht houden is voor hem natuurlijk een punt, zoals ook het aansturen van mensen, het verzorgen van mate- rieel, rijden met een kraan als dat even beter uitkomt, intussen de hele omgeving goed in de gaten houden. Kan het winke- lend publiek veilig lopen, daar let hij steeds op. Het straten van een rechte weg verloopt sneller dan een straat met bochten en kruisingen. Het diep in de grond leggen van een nieuwe riolering gaat sneller dan het arbeidsintensieve bestraten. Met zulke versnellingen en vertragingen moet je in de planning re- kening houden. En waar nodig in de praktijk ingrijpen. Je kunt alles wel plannen, de werkelijkheid pakt soms net iets anders uit. Dat is ook het mooie van mijn werk, glundert Platteel. Archeologie Platteel en zijn mensen vonden bij het graven in het Kerkplein heel oude menselijke botten. Dan roep je meteen de Archeo- logische Dienst van de gemeente erbij, vertelt hij. Die Dienst liet daarna dagelijks een ervaren archeoloog in het werk meelopen. Het ging om botresten uit de 14 e en 15 e eeuw. Een archeoloog was om die reden op de Fred niet nodig, maar de Dienst heeft wel belangstelling getoond voor verschillende grondlagen waarin lang geleden gebouwd moet zijn. Het graaf- werk voor de nieuwe riolering gaf geen bijzonderheden omdat dit al eens bij de riolering honderd jaar geleden was gedaan. Riolen De oude riolen waren werkelijk aan vervanging toe. Dat is veel minder het geval bij de gemetselde riolering richting Scheveningen. Een gemetseld riool kan wel 2,40 meter hoog zijn, daar loop je dus makkelijk in rechtop. In de Willem de Zwijgerlaan komt een gescheiden riool, dat wil zeggen een riool voor vuil water uit huishoudens en winkels, en een riool voor het regenwater. Dat laatste riool loopt vrijwel horizon- taal waardoor de brandweer er via brandkranen makkelijk bluswater uit kan putten. De Fred krijgt vanaf de Willem de Zwijgerlaan tot aan de Statenlaan ook zo’n gescheiden riool. Waarom die scheiding? Om bij regenval de zuiveringsinstalla- tie niet onnodig met toch al schoon water te belasten. Willem de Zwijgerlaan9 StatenkoerierSeptember 2019 Traditioneel handwerk op de Fred Werkervaring in het Statenkwartier Uitvoerder Ron Platteel gaat er even voor zitten. “Wat een verschil. Werken in deze buurt is wel héél anders dan wat ze elders in de stad zijn gewend. Daar krijgen de grondwer- kers geregeld geïrriteerde opmerkingen naar hun hoofd geslingerd. Op het Noordeinde liep een jaar geleden het werk erg uit door steeds weer nieuwe aanpassingen die in het werk werden velangd.” Toen werden niet alleen winkeliers boos maar ook toeristen en dagjesmensen roerden zich. Bovendien was de beschikbare loopruimte daar smal en is die bij de Fred, met zijn dubbele looppaden, juist lekker breed. Daardoor gaat het hier rustiger aan, mensen tonen begrip voor de onvermijdelijke hindernis. Men maakt graag even een praatje. Ook de ondernemers reageren ontspannen, ze weten dat het nu gewoon maar even zo moet gaan. “Dat is prettig werken. Als we hier over anderhalf jaar vertrekken laten we gewoon vrienden achter” zegt Platteel met een grote glimlach. Dat bewoners zich door de harde werkers laten inspireren blijkt uit het gedicht dat bewoonster Diddy van den Berg in augustus schreef: ‘Mooie mannen’ De straat is klaar genieten maar! De stoere mannen zijn doorgelopen, dat is jammer. Ze hadden mooie ogen en stoere spieren! Ja er was heel wat te genieten! Bedankt! Samenwerken Platteel stelt me voor aan grondwerker Lesley Kolder in zijn dagelijkse oranje werkpak, helm nog op, nogal warm in deze zomer. Wat doet Lesley Kolder bij dit grote project? Lesley denkt even na maar Ron Platteel heeft dan het antwoord al gegeven: “Lesley kan alles en hij is een zeer gewaardeerd manusje-van-alles. Hij bestuurt enorme voertuigen alsof het een driewielertje is, hij houdt goed contact met de collega’s, loopt rond met een schop om een detail nog even bij te scha- ven”. “Ja”, zegt nu ook Lesley zelf, “ik werk graag bij de HABO en dit project is een echte uitdaging om mooi werk te leveren.” Het bevalt hem goed en is alle dagen van de week volledig beschikbaar. Toen het eens nodig was schoof hij zijn vakantie op, dat is in de weg- en waterbouw minder gebruikelijk. Wat vindt hij het belangrijkste? “Samenwerken”, is zijn spontane antwoord. “Bij dit werk is individueel je gang gaan volkomen uit- gesloten. Alles wat je doet voltrekt zich in hechte samenwerking met je collega’s. Dat levert dan ook de kwaliteit van het werk op.” Willem de Zwijgerlaan krijgt nieuwe riolering “De werkelijkheid pakt soms net anders uit”Next >